Ubat over-the-counter adalah ubat yang boleh diberikanli tanpa preskripsi doktor. Ubat ini selamat habis apabila dgunakan sesmemberi arahan. Walaupun Walau bagaimanapun, ubat-ubatan yang dijual bebas juga mempunyai risiko dan boleh menyebabkan kesan sampingan yang membahayakan kesihatan, terutamanya apabila disalahgunakan.
Ubat over-the-counter biasanya diambil untuk merawat gejala ringan yang tidak memerlukan nasihat doktor, seperti demam, gatal-gatal, atau sakit ringan, seperti sakit gigi dan sakit kepala.
Walaupun selamat untuk dimakan, ubat-ubatan bebas yang digunakan secara cuai atau tidak tepat sebenarnya boleh mencetuskan timbulnya masalah kesihatan yang lain.
Risiko Menggunakan Dadah Tanpa Kaunter
Tidak sedikit orang yang sering menggunakan ubat bebas tanpa mengetahui keluhan mereka kepada doktor. Ubat-ubatan yang dijual bebas biasanya hanya dapat melegakan gejala tertentu, tetapi tidak dapat merawat penyakit ini sepenuhnya.
Sekiranya dikonsumsi tidak sesuai dengan dos yang tepat atau tidak sesuai dengan arahan penggunaannya, ubat-ubatan bebas boleh malah memberi risiko kepada kesihatan.
Berikut adalah beberapa perkara yang perlu anda ketahui mengenai ubat-ubatan di kaunter dan risiko jika ubat-ubatan di kaunter digunakan dengan tidak betul:
1. Kesan sampingan ubat over-the-counter
Semua jenis ubat boleh menyebabkan kesan sampingan. Walau bagaimanapun, penggunaan ubat-ubatan yang tidak sesuai dengan dos atau dos boleh meningkatkan risiko kesan sampingan. Oleh itu, pastikan anda membaca peraturan penggunaan ubat tersebut terlebih dahulu dan mengambil ubat tersebut dengan betul.
2. Kontraindikasi terhadap ubat bebas
Bukan hanya menyebabkan kesan sampingan, beberapa jenis ubat bebas kadang-kadang tidak boleh diminum oleh orang yang mempunyai penyakit atau keadaan perubatan tertentu.
Contohnya, ubat selesema dekongestan tidak boleh diambil oleh orang yang menghidap hipertensi kerana boleh menyebabkan kesan sampingan dalam bentuk peningkatan tekanan darah.
3. Interaksi ubat
Interaksi ubat boleh berlaku kerana cara pengambilan ubat yang tidak betul. Contohnya, pengambilan ubat bebas bersama ubat lain, makanan tambahan, produk herba, minuman beralkohol, atau makanan tertentu. Kesan interaksi ubat boleh menjadikan ubat bebas tidak berfungsi dengan berkesan di dalam badan.
Sebenarnya, interaksi ubat juga boleh menyebabkan kesan sampingan berbahaya yang lain. Contohnya, pengambilan ibuprofen dan aspirin bersama-sama boleh menyebabkan pendarahan di saluran pencernaan.
4. Dos penggunaan ubat tidak betul
Walaupun boleh didapati dengan mudah, ubat-ubatan di kaunter tetap harus digunakan mengikut arahan yang tertera pada label pembungkusan. Penggunaan dengan dos yang salah, terlalu kerap, dan terlalu banyak melebihi dos yang disyorkan boleh memberi kesan negatif kepada kesihatan.
Penggunaan ubat-ubatan bebas yang melebihi dos atau tempoh penggunaan boleh berisiko menyebabkan kesan sampingan berikut:
- Denyut jantung dan tekanan darah tidak stabil, baik menurun atau meningkat
- Mengantuk
- Kekeliruan
- Sakit dada
- Susah bernafas
- Gangguan pencernaan, seperti cirit-birit, sembelit, dan sakit perut
- Keracunan
- Kejang
- Muntah darah
- Kerosakan pada organ badan, seperti hati dan buah pinggang
Bukan hanya itu, overdosis boleh berlaku apabila ubat over-the-counter dikonsumsi secara berlebihan, menyebabkan koma dan kematian.
5. Risiko penggunaan ubat bebas di dalam kumpulan tertentu
Tidak semua jenis ubat bebas boleh diberikan kepada kanak-kanak dan orang tua. Ini kerana badan mereka bertindak balas terhadap ubat yang berbeza daripada orang dewasa pada umumnya. Di samping itu, penggunaan ubat bebas tanpa berunding dengan doktor untuk wanita hamil dan menyusui juga boleh membahayakan keadaan bayi.
Oleh itu, penggunaan ubat-ubatan, baik ubat-ubatan bebas dan preskripsi, dalam kumpulan ini mesti berada di bawah pengawasan doktor.
Panduan Mengambil Dadah Bebas Kaunter
Berikut adalah beberapa perkara yang perlu anda perhatikan sebelum mengambil ubat bebas:
selaluawak baca label
Sentiasa baca dan ikuti maklumat dos, kesan sampingan, dan kontraindikasi pada arahan label untuk digunakan setiap kali anda mengambil ubat tersebut. Dos yang disenaraikan telah disesuaikan untuk membawa faedah dengan kesan sampingan yang minimum.
Penggunaan ubat mengikut alat pengukur
Ketahui perbezaannya dan patuhi dos yang tertera pada bungkusan ubat, seperti 1 sudu besar (15 ml), 1 sudu teh (5 ml), atau 1 tablet. Gunakan alat pengukur yang disediakan dalam bungkusan untuk mengukur ubat mengikut dos yang disyorkan.
Kpengambilan ubat yang sesuai petunjuk dan arahan pemakanaian
Sentiasa minum ubat mengikut petunjuk dan petunjuk penggunaan yang tertera pada produk. Biasanya, untuk produk ubat bebas seperti tablet dan sirap, arahan penggunaannya dibezakan berdasarkan kumpulan usia tertentu, iaitu orang dewasa, kanak-kanak, dan kanak-kanak.
Ikuti arahan penggunaan ini dan elakkan penggunaan dadah secara sembarangan atau dengan meneka tanpa melihat peruntukan yang ada.
Garis panduan di atas dapat membantu anda mengelakkan risiko dan bahaya yang boleh ditimbulkan oleh ubat-ubatan bebas. Sekiranya anda masih mempunyai pertanyaan tentang cara menggunakan ubat tertentu, jangan ragu untuk berjumpa doktor.
