Penyakit ginjal pada kanak-kanak masih terdengar asing. Walaupun tidak sedikit anak yang menderita penyakit ini. Sekiranya tidak dirawat dengan segera, keadaan ini boleh menyebabkan pelbagai komplikasi yang berbahaya bagi kesihatan dan pertumbuhan.
Penyakit ginjal pada kanak-kanak adalah keadaan ketika ginjal anak mengalami kerosakan atau penurunan fungsi. Terdapat pelbagai perkara yang dapat menyebabkan anak mengalami penyakit ginjal, mulai dari kelainan kongenital, jangkitan, hingga kesan sampingan ubat-ubatan atau keracunan tertentu.
Jenis Penyakit Ginjal pada Kanak-kanak dan Penyebabnya
Berdasarkan keadaan tersebut, penyakit ginjal pada kanak-kanak terbahagi kepada dua jenis, iaitu:
Penyakit buah pinggang akut
Penyakit ginjal dikatakan akut sekiranya kerosakan atau penurunan fungsi ginjal berlaku secara tiba-tiba dan tidak melebihi 3 bulan. Penyakit ginjal akut pada kanak-kanak yang segera dirawat dapat disembuhkan dan tidak menyebabkan kerosakan kekal pada buah pinggang.
Namun, jika rawatan ditangguhkan atau kerosakannya berlangsung lebih dari 3 bulan, ginjal anak dapat mengalami kerosakan yang lebih teruk dan menyebabkan kerosakan ginjal kekal.
Berikut adalah beberapa faktor yang boleh menyebabkan kanak-kanak menghidap penyakit buah pinggang akut:
- Keadaan yang membuat aliran darah ke buah pinggang berkurang atau berhenti secara tiba-tiba, seperti kehilangan darah berat dari kecederaan yang tidak disengajakan, pendarahan semasa operasi, luka bakar yang teruk, dan dehidrasi yang teruk.
- Jangkitan, seperti jangkitan saluran kencing dan sepsis.
- Pendedahan toksin dan bahan kimia, seperti merkuri, arsenik, dan plumbum.
- Kesan sampingan ubat-ubatan tertentu, terutamanya ada ubat yang mesti diambil dalam jangka masa panjang atau dalam dos yang tinggi.
- Keadaan yang menyekat bekalan oksigen dan darah ke buah pinggang, seperti serangan jantung dan hipoksia.
- Keradangan buah pinggang, misalnya pada sindrom nefrotik dan glomerulonefritis.
Penyakit buah pinggang yang kronik
Penyakit ginjal pada kanak-kanak dikatakan kronik jika penyakit ini berlangsung selama 3 bulan atau lebih. Kerosakan ginjal pada penyakit ginjal kronik boleh berlaku secara perlahan atau bermula dengan penyakit ginjal akut. Sebilangan besar kes penyakit buah pinggang kronik menyebabkan kerosakan buah pinggang kekal.
Terdapat beberapa faktor yang boleh menyebabkan kanak-kanak mengalami penyakit buah pinggang kronik, termasuk:
- Gangguan genetik, seperti cystinosis, gangguan genetik yang jarang berlaku yang menyebabkan kerosakan sel ginjal, dan sindrom Alport, gangguan genetik yang menyebabkan gangguan pembentukan ginjal, telinga, dan mata.
- Kecacatan kelahiran, misalnya, seorang anak dilahirkan dengan satu buah pinggang atau dilahirkan dengan dua buah pinggang, tetapi hanya satu buah pinggang yang berfungsi. Penyakit ginjal juga dapat dialami oleh anak yang dilahirkan dengan buah pinggang yang tidak berada di tempatnya.
- Penyumbatan kronik di saluran kencing.
- Penyakit buah pinggang polikistik.
- Penyakit kronik, seperti diabetes, lupus, dan tekanan darah tinggi yang tidak dirawat.
- Sejarah penyakit buah pinggang akut (contohnya, sindrom nefrotik dan sindrom nefritik) yang tidak bertambah baik atau dirawat terlalu lewat.
- Dilahirkan dengan berat lahir rendah atau sebelum waktunya.
Gejala Penyakit Ginjal pada Kanak-kanak
Pada peringkat awal, penyakit ginjal pada kanak-kanak sering tidak bergejala. Gejala baru mula muncul ketika fungsi ginjal mulai menurun atau rosak. Apabila buah pinggang sudah mengalami kerosakan, anak mungkin menunjukkan beberapa gejala berikut:
- Bengkak di muka, tangan dan kaki.
- Tiada selera makan dan muntah yang kerap.
- Penat dan kelihatan pucat.
- Rasa sakit atau kelihatan rewel setiap kali anda membuang air kecil.
- Demam.
- Kekerapan membuang air kecil menjadi kurang kerap.
- Kencing berdarah.
- Sakit kepala yang kerap.
- Susah bernafas.
- Perkembangan kanak-kanak terbantut.
Sekiranya anak anda mempunyai simptom di atas, segera berjumpa dengan pakar pediatrik untuk mendapatkan rawatan.
Dalam menentukan diagnosis dan mencari penyebab penyakit buah pinggang pada kanak-kanak, doktor akan melakukan pemeriksaan fizikal disertai dengan sokongan, seperti ujian darah, ujian air kencing, pemeriksaan radiologi (seperti ultrasound ginjal dan sinar-X ginjal), ke buah pinggang biopsi.
Pengendalian dan Pencegahan Penyakit Ginjal pada Kanak-kanak
Rawatan penyakit buah pinggang pada kanak-kanak bergantung kepada penyebabnya. Contohnya, penyakit buah pinggang yang disebabkan oleh tekanan darah tinggi mesti diatasi dengan menurunkan tekanan darah. Sekiranya disebabkan oleh jangkitan, doktor akan merawat jangkitan yang menyebabkan penyakit buah pinggang dengan antibiotik.
Untuk penyakit buah pinggang yang disebabkan oleh kecacatan kelahiran, doktor anda mungkin mencadangkan pembedahan untuk memperbaiki bahagian ginjal yang cacat atau tidak berfungsi dengan baik.
Semakin cepat rawatan diperoleh, semakin baik peluang mencegah kerosakan buah pinggang kekal pada anak-anak. Sekiranya tidak dirawat, keadaan ini boleh menyebabkan kegagalan buah pinggang.
Sekiranya anak sudah mengalami kegagalan buah pinggang, rawatan yang akan diberikan oleh doktor termasuk:
- Ubat-ubatan dan diet khas untuk penyakit buah pinggang.
- Dialisis.
- Transfusi darah, jika kegagalan buah pinggang telah menyebabkan anemia.
- Pemindahan buah pinggang.
Pilihan kaedah merawat penyakit ginjal pada kanak-kanak akan disesuaikan dengan penyebabnya dan seberapa parah keadaan anak ketika dirawat.
Dengan memahami faktor risiko dan menyedari gejala penyakit buah pinggang pada kanak-kanak, penyakit ini dapat segera diperiksa oleh doktor dan dirawat secepat mungkin. Sekiranya anak mendapat rawatan lebih awal, komplikasi dapat dicegah dan pertumbuhan dan perkembangan anak dapat terus berjalan dengan baik.
Sebaliknya, jika dirawat terlambat, penyakit ginjal pada anak-anak dapat menyebabkan komplikasi dalam bentuk kerencatan pertumbuhan, anemia, kerosakan ginjal kekal, dan bahkan kematian. Oleh itu, jangan berlengah untuk berjumpa dengan anak anda kepada doktor jika anda menemui beberapa tanda dan gejala penyakit buah pinggang pada kanak-kanak.
