Maloklusi adalah istilah perubatan untuk menggambarkan kedudukan atau susunan gigi dan rahang yang tidak normal. Sekiranya mengganggu penampilan atau mengganggu aktiviti harian, keadaan ini dapat diatasi dengan memasang pendakap atau operasi.
Maloklusi ringan tidak memerlukan rawatan. Walau bagaimanapun, dalam maloklusi yang teruk, pipi, gusi, atau lidah dalaman sering digigit secara tidak sengaja. Walaupun dalam kes tertentu, maloklusi juga menyukarkan penderita untuk bercakap dan menyebabkan rasa tidak selesa ketika mengunyah.
Punca Maloklusi
Maloklusi umumnya bersifat genetik, yang bermaksud bahawa keadaan itu dapat diturunkan dari ibu bapa kepada anak-anak. Walau bagaimanapun, terdapat beberapa tabiat kanak-kanak yang dapat mengubah struktur rahang dan menyebabkan maloklusi. Beberapa tabiat tersebut adalah:
- Gunakan pacifier atau makanan botol sehingga umur 3 tahun.
- Menghisap ibu jari yang kerap.
- Penjagaan gigi yang tidak betul.
Selain kebiasaan di atas, maloklusi juga boleh disebabkan oleh keadaan berikut:
- Bilangan gigi yang berlebihan, gigi yang berbentuk tidak normal, atau gigi yang hilang.
- Kecederaan pada gigi atau rahang.
- Tumor mulut.
- Bibir sumbing atau lelangit sumbing.
Kaedah terbaik untuk mengetahui punca sebenar maloklusi adalah berjumpa doktor gigi. Doktor akan melakukan pemeriksaan fizikal dan beberapa siri ujian untuk mendiagnosis keadaan maloklusi dan menentukan penyebabnya.
Jenis Maloklusi
Doktor gigi akan memeriksa keadaan gigi anda dan melakukan pemeriksaan tambahan, seperti membuat kesan gigi dan sinar-X gigi, untuk menentukan sama ada gigi anda sejajar atau tidak. Sekiranya tidak selaras, maloklusi akan dikelaskan mengikut jenis dan keparahannya.
Berdasarkan jenisnya, maloklusi dapat dibahagikan kepada 3 kelas utama, iaitu:
Kelas 1
Jenis maloklusi yang paling biasa. Keadaan ini dicirikan oleh gigi atas yang bertindih dengan gigi bawah.
Gred 2
Jenis maloklusi ini juga dikenali sebagai berlebihan, retrognathisme, atau tongkat. Gigi palsu adalah keadaan di mana gigi atas dan rahang jauh lebih maju daripada rahang bawah dan gigi.
Gred 3
Dalam maloklusi ini, rahang bawah bergerak ke depan sehingga gigi bawah lebih maju daripada gigi dan rahang atas. Di Indonesia, keadaan ini dikenali sebagai 'cameh'. Tetapi secara perubatan, maloklusi kelas 3 disebut merendahkan atau prognatisme.
Maloklusi kelas 1 biasanya tidak menimbulkan aduan. Walau bagaimanapun, jika keadaannya teruk, maloklusi gigi atau ketidakseimbangan gigi boleh menyebabkan ketidakselesaan ketika menggigit atau mengunyah makanan, wajah yang kurang simetri, kecenderungan bernafas melalui mulut, dan kerap menggigit lidah atau pipi dalaman.
Cara Merawat Maloklusi
Maloklusi yang diklasifikasikan sebagai ringan biasanya tidak memerlukan rawatan khas. Rawatan lebih kerap dilakukan apabila maloklusi teruk dan menyebabkan masalah, seperti kesukaran bercakap atau mengunyah makanan.
Doktor akan memilih kaedah rawatan mengikut jenis maloklusi yang dialami. Beberapa kaedah yang boleh digunakan adalah:
- Pemasangan wayar atau plat khas untuk menguatkan atau menstabilkan tulang rahang.
- Pengekstrakan gigi tertentu untuk membetulkan kedudukan gigi yang terlalu sesak.
- Pemasangan mahkota gigi atau mahkota pergigian.
- Pembedahan untuk memendekkan atau membetulkan bentuk tulang rahang.
- Pemasangan pendakap.
Walaupun bertujuan untuk mengobati, kaedah rawatan ini juga berpotensi menimbulkan efek samping, seperti kerengsaan pada gigi dan mulut, sakit, dan kesukaran untuk berbicara dan mengunyah. Ada kemungkinan, gigi juga boleh rosak.
Sekiranya maloklusi yang anda alami mengganggu, baik untuk ucapan, mengunyah, dan penampilan, anda harus berjumpa doktor gigi untuk pemeriksaan gigi dan rawatan yang tepat.
